Jan Chwałczyk (1924) jest artystą malarzem, rzeźbiarzem, twórcą instalacji kinetycznych i mail artu. Czołowy przedstawiciel polskiej neoawangardy. W latach 1962-1976 członek Grupy Wrocławskiej, w latach 1972-1977 prowadził we Wrocławiu Galerię Sztuki Informacji Kreatywnej. Artysta zainteresowany przede wszystkim zagadnieniami światła i barwy i relacji między nauką a sztuką.
Chwałczyk, urodzony w Krośnie, studiował w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych we Wrocławiu w latach 1946-1951, gdzie zdobył dyplom z malarstwa w pracowni prof. Eugeniusza Gepperta. W latach pięćdziesiątych Chwałczyk tworzył obrazy bliskie nurtowi informelu, inspirując się przyrodą. W 1955 roku brał udział w Wystawie Młodej Plastyki Arsenał w Warszawie. Między 1957 a 1963 rokiem współtworzył grupę Poszukiwania Formy i Koloru, zaś od 1962 do 1976 – Grupę Wrocławską. W latach 1963-1964, zaczął tworzyć malarstwo strukturalne, obraz traktując jako przedmiot, a nie tylko kompozycję. Następnie, począwszy od I Biennale Form Przestrzennych w Elblągu w 1965 roku i rok późniejszego Sympozjum Artystów i Naukowców w Puławach, zbliżył się ku sztuce kinetycznej.
Od drugiej połowy lat sześćdziesiątych głównym przedmiotem poszukiwań Chwałczyka są światło i barwa, czego świadectwem była już wystawa indywidualna Portrety i autoportrety w prowadzonej przez Jerzego Ludwińskiego Galerii Pod Moną Lisą w 1969 roku. Tworzone przez artystę obiekty odbijały światło, rzutując je na różnego rodzaju powierzchnie, wywołując cienie i kolory w zależności od kształtu i materiału. Słynny projekt Reproduktora Widma Słonecznego, przedstawiony przez Chwałczyka podczas Sympozjum Wrocław ‘70, stanowił koncepcję urządzenia rozszczepiającego światło słoneczne na różne barwy, rzucane na poszczególne punkty na terenie Wrocławia. W tym samym roku artysta przedstawił na Sympozjum Artystów, Naukowców i Teoretyków Sztuki w Osiekach kolejny projekt: Barwny Układ Przestrzennej Transformacji Światła, który stwarzać miałby portret światła w świadomości odbiorców. Chwałczyk dążył do naukowego uchwycenia fizykalnych cech światła i koloru, badania ich właściwości jako zjawisk, dzięki którym możliwe staje się widzenie, co z kolei stawiało go w sąsiedztwie twórców op-artu i na granicy „sztuki niemożliwej”.
W latach siedemdziesiątych Chwałczyk zainteresował się wpływem sztuki na społeczeństwo, brał też czynny udział w międzynarodowej sieci twórców mail artu, prowadząc w latach 1972-1977 Galerię Sztuki Informacji Kreatywnej – węzeł w sieci wymiany listów, druków artystycznych i innych dokumentów. Chwałczyk inicjował międzynarodowe akcje artystyczne, takie jak International Artist Cooperation w latach 1967-1969, W obronie sfery psychicznej w latach 1972-1973 i Kontrapunkt w latach 1972-1974. W ramach tej ostatniej Chwałczyk zebrał wypowiedzi 68 artystów polskich i zagranicznych na temat sytuacji bieżącej i przyszłego rozwoju sztuki.
Chwałczyk uczestniczył w najważniejszych wydarzeniach polskiej sztuki konceptualnej: sympozjach Złotego Grona w Zielonej Górze, Biennale Form Przestrzennych w Elblągu, sympozjum w Puławach, plenerach w Osiekach, a także w Sympozjum Plastycznym Wrocław ‘70, gdzie koordynował realizację projektu Kompozycja pionowa nieograniczona Henryka Stażewskiego. Brał udział także w Biennale w São Paulo w 1981 roku. W 2006 roku otrzymał Nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, zaś w 2011 – Srebrny Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis.
