Kolekcja Zbigniewa Dłubaka to zbiór fotografii, szkiców, notatek i rysunków, który został zdigitalizowany, skatalogowany a obecnie jest także zarządzany przez Fundację Archeologia Fotografii. Fundacja stawia sobie za cel przedstawienie i promowanie spuścizny współczesnych twórców posługujących się fotografią w swoich pracach, szczególnie tych zapomnianych i nieznanych szerszej publiczności. Duża część fotografii Dłubaka dostępna w Archiwum Archeologii Fotografii nie była nigdy wcześniej pokazywana i udostępniania publicznie. Przez digitalizację i wystawianie zbiorów artystów takich jak Dłubak, Fundacja Archeologia Fotografii stara się pokazać twórczość z okresu socjalizmu bez uproszczonego podziału na twórczość "propagandową" i "opozycyjną"; raczej stara się pokazać dzieła polskich artystów w szerszym kontekście rozwoju europejskich sztuk wizualnych. Digitalizacja kolekcji Dłubaka przez Fundację Archeologia Fotografii pozwoliła na udostępnianie dzieł artysty, ich wyszukiwanie i przeglądanie w archiwum cyfrowym.
Kolekcja Zbigniewa Dłubaka weszła do zbioru Fundacji Archeologii Fotografii dzięki osobistemu zaangażowaniu jednej z członkiń Fundacji w promowaniu dziedzictwa polskich sztuk wizualnych. Jedna z założycielek Fundacji dzięki znajomości z rodziną Dłubaka w 2008 zlokalizowała francuską część jego spuścizny i zainicjowała jej transport z Meudon do Warszawy a także połączenie dokumentów, szkiców, notatek w jeden zbiór.
Aktywne życie artystyczne Zbigniew Dłubak rozpoczął po drugiej wojnie światowej. W latach 1947-1949 był członkiem Klubu Młodych Artystów i Naukowców, a od 1952 roku przez 19 lat redagował magazyn „FOTOGRAFIA". Oprócz malarstwa zajmował się fotografiką; jego serie fotograficzne z lat 1959-1968 - uważane są za wydarzenie wśród polskich cykli fotograficznych. Wraz z Adamem Lachowiczem i Natalią LL założył Grupę Permafo i funkcjonującą we Wrocławiu galerię o tej samej nazwie. Jest ona uznawana za jedno z centrów polskiego konceptualizmu w latach 70. W Permafo we Wrocławiu jako niejednym miejsc w Polsce wystawiano jednocześnie fotografie, filmy i performansy na żywo.
Dłubak był również związany był z warszawskimi galeriami Krzywe Koło, Współczesna, Foksal i Remont, a później również z wrocławskimi Permafo i Seminarium-Foto-Medium-Art. W powojennej fotografii polskiej o awangardowym i nowoczesnym obliczu Dłubak jest wciąż artystą o ogromnym autorytecie, kształtującym wiele pokoleń artystycznych od końca lat 50. do chwili obecnej. Jego prace znajdują się we wszystkich ważniejszych muzeach polskich.
Prace Zbigniewa Dłubaka były wystawiane przed 1989, ale po tym okresie zostały częściowo zapomniane, jak to stało się w wypadku wielu artystów postrzeganych jako współpracujących z systemem czy wobec niego uległych. Podczas digitalizacji zespół Fundacji Archeologii Fotografii skupił się na konserwacji obiektów i ich odpowiednim skatalogowaniu i sfotografowaniu. Jednocześnie, zachęcił do współpracy współczesnych artystów i teoretyków sztuki takich jak Krzysztof Pijarski aby aktywnie włączyć prace Dłubaka do swojej działalności artystycznej i zacząć traktować je jako część europejskiej sztuki współczesnej.
Kolekcja Dłubaka jest jednocześnie wyjątkowa i typowa dla twórczości artystów z czasów socjalizmu. Pokazuje ona, jak niejasne były linie podziału między zaangażowaniem w oficjalną propagandę sztuki w państwowych instytucjach kultury a tworzeniem sztuki, która była utrzymywana w sferze prywatnej, z dala od oficjalnych muzeów i galerii sztuki. Pełna kolekcja Dłubaka to nie tylko serie fotograficzne wystawiane w galeriach i dyskutowane na seminariach teorii sztuki, ale także próbne szkice, dwuznaczne i niewykończone, schowane w prywatnym archiwum. Kolekcja Dłubaka pokazuje próby polskiego środowiska artystycznego w utrzymaniu wierności swojemu artystycznemu powołaniu nawet w czasach kiedy sztuka była pod kontrolą państwa. Kolekcja pokazuje także ambiwalencję pracy artystycznej w czasach socjalizmu i to, jak różne formy ekspresji artystycznej były raz akceptowane a raz odrzucane przez oficjalną linię artystyczną. Prace Dłubaka były pokazywane przed 1989, ale duża część kolekcji była przez niego niepokazywana z rozmaitych przyczyn - ze strachu przed niezrozumieniem czy uznaniem za sztukę zbyt "burżuazyjną". Współczesne wystawienia prac Dłubaka przez Fundację Archeologia Fotografii są sposobem na interpretowanie twórczości artysty w bardziej wielowymiarowy sposób. Przez dokładne opisanie i zespolenie powstających prac, szkiców, rysunków, fotografii i tekstów z biografią artysty i jego ścieżką życiową - działalnością w Polsce i na emigracji, odbiorca może zrozumieć skomplikowany węzeł relacji między instytucjami, grupami artystycznymi a oficjalną polityką państwa wobec artystów w realnym socjalizmie. Na styku tych podmiotów wyłaniają się różne strategie przetrwania i oporu wobec cenzury i prób ukształtowania polskiego życia artystycznego.
Opis zawartości
Kolekcja zawiera przede wszystkim fotografie artystyczne wykonywane przez Dłubaka przez swoją karierę artystyczną. Jest ona świadectwem rozwoju artystycznego polskiego fotografa, grafika i artysty. W kolekcji można znaleźć kilka tysięcy oryginalnych fotografii Dłubaka.
