Galeria Foksal skupiała jedno z najważniejszych polskich środowisk artystycznych drugiej połowy XX wieku. Powstała w 1966 roku w Warszawie. Była współtworzona przez krytyków sztuki i artystów zainteresowanych sztuką awangardową. Wystawiała instalacje audiowizualne, environments i inne formy sztuki konceptualnej przełamującej tradycyjne formy malarstwa i rzeźby. Przede wszystkim jednak związani z nią artyści byli jednymi z pionierów sztuki zdarzeń i happeningu. Ze względu na swe nowatorstwo wiele z tych działań weszło do historii polskiej sztuki współczesnej.
Ścisła współpraca kuratorów i artystów czyniła z Galerii Foksal także instytucje badawczą, odpowiedzialną za kilka manifestów teoretycznych.
Galeria od początku działalności podtrzymywała liczne kontakty zagraniczne i wymianę informacji z ośrodkami sztuki na Zachodzie Europy. Mimo iż funkcjonowała pod kontrolą państwowych instytucji, dawała artystom możliwość względnie swobodnej działalności, co nie było oczywiste z uwagi na represyjny charakter władz PRL i działanie oficjalnej cenzury.
Kolejne pokolenie artystów, nazywane dziś neoawangardą lat 70., postrzegało jednak środowisko Foksal – wówczas już cieszące się dominującą pozycją w polskim świecie sztuki – jako „awangardę koncesjonowaną”, czyli tolerowaną przez władze PRL jako dla nich niegroźną. Zarzucano także środowisku Foksal elitarystyczny rys i wizję sztuki, którą należy uprawiać dla wąskiego grona wtajemniczonych.
Wśród założycieli galerii byli krytycy Wiesław Borowski, Anka Ptaszkowska i Mariusz Tchorek oraz artyści Henryk Stażewski, Zbigniew Gostomski, Edward Krasiński, Roman Owidzki. Do stałych współpracowników dołączył wkrótce także Tadeusz Kantor. Działania galerii i artystyczne życie skupionego wokół niej środowiska od początku dokumentowali jedni z najbardziej uznanych dziś polskich fotografów – Eustachy Kossakowski i Tadeusz Rolke.
Galeria działa do dziś, współpracując z kilkoma pokoleniami polskich artystów.
W 1997 roku powstała przy niej Fundacja Galerii Foksal, która w wyniku wewnętrznego rozłamu przekształciła się w niezależną instytucję – dziś cieszącą się statusem jednej z najbardziej prestiżowych prywatnych galerii sztuki w Polsce.
Źródła:
Galeria Foksal, oficjalna strona, http://www.galeriafoksal.pl
Galeria Foksal, profil na portalu Culture.pl, http://culture.pl/pl/miejsce/galeria-foksal
Polit Paweł (red.), Edward Krasiński. Elementarz ABC, Bunkier Sztuki, Kraków 2008.